φωλιά

φωλιά
Το κατάλυμα, η κατοικία, που κατασκευάζουν πολλά ζώα, για να προφυλαχθούν από τις καιρικές μεταβολές και από τους εχθρούς τους, κυρίως όμως για να γεννήσουν και αναθρέψουν εκεί τους απογόνους τους. Φ. φτιάχνουν πολλά θηλαστικά, κυρίως τα τρωκτικά, διάφορα ερπετά και αμφίβια, και μερικά ψάρια, διάφορες αράχνες και έντομα (μέλισσες, σφήκες, μυρμήγκια και τερμίτες). Όλα σχεδόν τα πουλιά, εκτός από λίγες εξαιρέσεις, φτιάχνουν φ. για να τοποθετούν τα αβγά, να τα κλωσούν και να ανατρέφουν τα μικρά τους. Για την κατασκευή τους, χρησιμοποιούν κάθε είδους υλικά: κλαδιά, φύλλα, χώμα, πηλό, πετραδάκια, φτερά, πούπουλα, τρίχες διαφόρων ζώων κ.ά. Η συγκόλληση των υλικών αυτών γίνεται με κολλητικό υγρό, που εκκρίνεται από ειδικούς αδένες των πουλιών και ανακατεύεται με το σάλιο τους. Μερικές φ. είναι πολύ πρόχειρες και άτεχνες. Πολλές όμως είναι αριστουργηματικά κατασκευασμένες, ιδιαίτερα μάλιστα των μικρότερων πτηνών, και κυρίως των ωδικών. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιούν το ράμφος τους και τις φτιάχνουν πάντοτε σε μέρος απρόσιτο ή απόκρυφο: στα πυκνά κλαδιά των δέντρων ή στα κοιλώματα των κορμών τους, σε πυκνούς θάμνους, σε κοιλώματα της γης. Τα καλοβατικά φτιάχνουν τις φ. κοντά στα νερά, τα νηκτικά στις απόκρημνες ακτές των έρημων νησιών και τα αρπακτικά στους απόκρημνους βράχους των βουνών. Τα έντομα φτιάχνουν τις φ. τους μέσα στο έδαφος ή στην επιφάνεια του κορμού των δέντρων κλπ. Πιο ενδιαφέρουσες είναι οι φ. των μελισσών, των σφηκών, των μυρμηγκιών και των τερμιτών. Σταυραετοί, είδος προς εξαφάνιση, κοντά στη φωλιά τους (φωτ. ΑΠΕ). Διδυμα κόκκινα πάντα, 13 ημερών, ξαπλωμένα στη φωλιά τους στο ζωολογικό κήπο του Γιοχάνεσμπουρκ (φωτ. ΑΠΕ).
* * *
η / φωλεά, ΝΜΑ, και λόγιος τ. φωλεά Ν
κατοικία ζώων, ιδίως πουλιών
νεοελλ.
1. ζωολ. κατασκευή που ετοιμάζει ένα ζώο για να στεγάσει τα αβγά του, τα νεογνά του ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, μόνον τον εαυτό του
2. μτφ. α) απόκρυφο καταφύγιο, κρησφύγετο («φωλιά τρομοκρατών»)
β) απόμερο οίκημα ερωτευμένων («αυτό το ξενοδοχείο είναι φωλιά για τα ζευγαράκια»)
γ) καθεμία από τις θέσεις σε οργωμένο αγρό στις οποίες παραχώνονται σπόροι ή κόνδυλοι φυτών για να φυτρώσουν
3. φρ. α) «πυροσβεστική φωλιά» — μεταλλικό κιβώτιο μέσα στο οποίο τοποθετείται πυροσβεστήρας και το οποίο βρίσκεται σε ευδιάκριτη θέση διαφόρων κτηρίων
β) «φωλιά αντίστασης»
στρ. κάθε εδαφικό σημείο που έχει ειδικά οργανωθεί για άμυνα
γ) «φωλιά πολυβόλου»
στρ. οχυρωμένη θέση όπου είναι τοποθετημένο πολυβόλο
δ) «φωλιά κόρακα»
ναυτ. σκοπιά που βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο τού πρωραίου ιστού, κν. κορακοφωλιά
3. παροιμ. «ο διάολος δεν χαλάει τη φωλιά του» — δηλώνει ότι ένας κακοποιός δεν βλάπτει εκείνους που τόν υποθάλπουν.
[ΕΤΥΜΟΛ. Παρλλ. τ. τής λ. φωλεός. Ο νεοελλ. τ. φωλιά με συνίζηση (πρβλ. ελιά: ελαία, συκιά: συκέα)
για ετυμολ. βλ. λ. φωλεός].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • φωλία — Το κατάλυμα, η κατοικία, που κατασκευάζουν πολλά ζώα, για να προφυλαχθούν από τις καιρικές μεταβολές και από τους εχθρούς τους, κυρίως όμως για να γεννήσουν και αναθρέψουν εκεί τους απογόνους τους. Φ. φτιάχνουν πολλά θηλαστικά, κυρίως τα τρωκτικά …   Dictionary of Greek

  • φωλιά — η 1. το κατάλυμα, η κατοικία των ζώων και μάλιστα των πουλιών. 2. μτφ., απόκρυφο καταφύγιο, κρησφύγετο, άντρο, λημέρι: Φωλιά κακοποιών. 3. μτφ., κρυφό καταφύγιο ζεύγους ερωτευμένων: Στη φωλιά μας θα αλλάζουμε φιλιά …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • φωλίαις — φωλία life in a hole fem dat pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • κούκος — Κοινή ονομασία πτηνών της οικογένειας των κοκκυγιδών (cuculidae), της τάξης των κοκκυγιομόρφων. Η οικογένεια περιλαμβάνει 129 είδη με παγκόσμια εξάπλωση· ορισμένα είδη ζουν στα δάση της Ευρώπης, απ’ όπου αποδημούν κατά τα τέλη του καλοκαιριού… …   Dictionary of Greek

  • ευναίος — εὐναῑος, ία, ον (Α) 1. αυτός που βρίσκεται στο κρεβάτι ή στη φωλιά του (α. «εὐναῑος [λαγώς]» λαγός που είναι κρυμμένος, τρυπωμένος στη φωλιά του, Ξεν. β. «εὐναῑα [ἴχνη]» τα ίχνη που οδηγούν στη φωλιά, Ξεν.) 2. (κυρίως για το συζυγικό κρεβάτι, με… …   Dictionary of Greek

  • θαυματοποία — Γένος λεπιδοπτέρων εντόμων της οικογένειας των θαυματοποιιδών. Οι κάμπιες τους, όταν αναζητούν την τροφή τους, συνηθίζουν να μετακινούνται σχηματίζοντας μακρές γραμμές. Αυτή η οικογένεια είναι διαδεδομένη σε ολόκληρο τον κόσμο και ειδικότερα στις …   Dictionary of Greek

  • δρυοκολάπτης — Κοινή ονομασία πτηνών της οικογένειας των δρυοκολαπτιδών, που είναι η σπουδαιότερη της τάξης των δρυοκολαπτομόρφων. Οι δ. διακρίνονται για ορισμένες συνήθειες και ανατομικές ιδιαιτερότητές τους. Αναρριχώνται με ευκολία στους κορμούς των δέντρων,… …   Dictionary of Greek

  • κουνέλι — Κοινή ονομασία του είδους Οryctolagus cuniculus, μοναδικού αντιπροσώπου του γένους του, της οικογένειας των leporidae. Πρόκειται για λαγόμορφο θηλαστικό, το οποίο, σε άγρια κατάσταση, ζει μέσα σε υπόγειες, διακλαδιζόμενες φωλιές, με στοές που… …   Dictionary of Greek

  • πελαργός — Oνομασία μερικών μεγαλόσωμων καλοβατικών πτηνών, της οικογένειας των πελαργιδών. Ο λευκός π. (cinonia ciconia), τυπικός εκπρόσωπος της οικογένειας, γνωστός ως λελέκι, έχει μήκος 1,30 μ. και άνοιγμα φτερών που μπορεί να ξεπεράσει τα 2,20 μ. Το… …   Dictionary of Greek

  • φωλιάζω — Ν [φωλιά] 1. μένω ή κρύβομαι μέσα σε φωλιά 2. (για πτηνό) χτίζω φωλιά και μένω μέσα σ αυτήν («τα περιστέρια σου φωλιάζουν αλλού τώρα», Παλαμ.) 3. περνώ τη χειμέρια νάρκη 4. μτφ. α) (για πρόσ.) τρυπώνω κάπου, κρύβομαι («ο μικρός φώλιασε στο πατάρι …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”